Door nieuwe thermische wagens vanaf 2029 te verbieden begraaft de Vlaamse regering de technologieneutraliteit en laat ze geen kans aan technologische alternatieven

Met de intentie om vanaf 2029 nieuwe inschrijvingen van diesel- en benzinewagens te verbieden begraaft de Vlaamse Regering niet alleen het beleidsprincipe van technologieneutraliteit (elke technologie die kan bijdragen tot het vergroenen van de mobiliteit moet een eerlijke kans krijgen) maar verstoort ze ook potentieel de vrije marktwerking door een monopoliesituatie te creëren door voor enkel één technologie te kiezen. De federatie Energia[1] roept de regering op tot een beter inzicht in de technologierealiteit waarbij ook koolstofarme brandstoffen die meteen inzetbaar zijn in benzine, diesel en hybride wagens concreet kunnen bijdragen tot het vergroenen van de mobiliteit.  

Energia is de sectororganisatie in België van ondernemingen die energieoplossingen aanbieden voor, onder meer, mobiliteit. Zo evolueren de tankstations naar multi-energiehubs waar niet alleen koolstofarme brandstoffen zullen beschikbaar zijn maar ook laadpalen voor elektrische wagens (die reeds aanwezig zijn op veel stations). Het staat buiten kijf dat de elektrificatie van het wagenpark is ingezet en noodzakelijk zal zijn om de klimaatdoelen te bereiken. Echter, er bestaat vandaag nog te veel onzekerheid om te mikken op slechts één enkele technologie om de mobiliteit volledig te vergroenen.

• Koolstofarme brandstoffen dragen ook bij tot het vergroenen van de mobiliteit

Een wagen met een verbrandingsmotor is a priori noch goed noch slecht. Zijn impact hangt af van het type brandstof dat wordt gebruikt. De defossilisering van brandstoffen is al ingezet. Vandaag al bestaat bijvoorbeeld de dieselbrandstof HVO[2] die de CO₂-emissies tot 90% t.o.v. een conventionele diesel kan verminderen. Ook volledig klimaatneutrale synthetische brandstoffen komen eraan. In plaats van een verbodspolitiek op te leggen, zouden de overheden de koolstofarme brandstoffen eerder moeten promoten. Deze duurzame brandstoffen hebben als voordeel dat ze meteen inzetbaar zijn in de huidige thermische wagens (geen meerkost voor de gebruiker) en gebruik maken van de bestaande distributie-infrastructuur (tankstations). Kortom, hier zijn geen zware investeringen in nieuwe distributie-infrastructuur nodig. Daarom… don’t change the car, change the fuel !

Hybride wagens zouden zeker moeten worden toegelaten omdat ze de voordelen van elektrische en thermische motoren en hun energiebronnen combineren. Het thermische deel kan probleemloos met koolstofarme vloeibare brandstoffen worden aangedreven. Bovendien spelen ze perfect in op de verschillende mobiliteitsbehoeften (korte en lange afstanden, binnen en buiten de stad). 

• Discriminatie versus Europese homologatie

Met deze intentie gaat de Vlaamse regering een monopoliesituatie creëren voor elektrische wagens. Dit is, in een vrije markteconomie, discriminerend t.o.v. thermische wagens die met koolstofarme brandstoffen kunnen rijden. Immers, elk voertuig dat in de Europese Unie op de markt wordt gebracht, ongeacht de specifieke aandrijving, is door de EU gehomologeerd en toegelaten en kan dus zonder beperkingen in elke lidstaat worden verkocht. Een thermische wagen die koolstofarm of –neutraal kan rijden zou niet verboden moeten worden.

De Europese AFID Richtlijn[3] (alternatieve brandstoffen) beperkt zich niet tot elektrische voertuigen maar opent ook de deur voor alternatieve koolstofarme en klimaatneutrale brandstoffen. Vlaanderen beperkt dit helaas enkel tot elektromobiliteit en sluit zo de deur voor noodzakelijke duurzame alternatieven.

• Onzekerheid bij de consument

Eén van de voorstellen van de Europese Unie bestaat erin om enkel maar nieuwe zero emissie wagens vanaf 2035 te homologeren. De vervroeging (2027) van de Vlaams overheid creëert onzekerheid bij de consument in ons land als gevolg van de verschillende termijnen.

• Total cost of onwership vergt nuancering

De bewering dat een elektrische wagen vanaf 2025 goedkoper wordt dan een diesel-of benzinewagen moet worden genuanceerd. Dit zou kunnen kloppen bij kleine modellen (met een beperkte autonomie), maar niet bij duurdere grotere modellen. Bovendien is de kost van een elektrische wagen voor een belangrijk deel gecompenseerd door subsidies die alle belastingbetalers meet betalen in ons land. Bij de vergelijking van de kost van de gebruikte energie mag ook niet worden vergeten dat, in tegenstelling tot elektriciteit, benzine en diesel onderhevig zijn aan een hoog accijnstarief van 60 cent/liter.

• Onzekerheid groene en voldoende elektriciteit

Elektrische wagens zijn maar net zo CO2-emissievrij als de elektriciteit die zij gebruiken. Echter, in België komt minder dan 20% van de geproduceerde elektriciteit van hernieuwbare energievormen (zon, wind). Een elektrische wagen is bovendien geen zero-emissie wagen als men kijkt naar de volledige levenscyclusanalyse (milieuvervuiling door ontginning en exploitatie van zeldzame metalen en de onzekerheid over de recyclage van batterijen). Het is dus niet omdat een wagen elektrisch aangedreven is dat hij groen rijdt!   Bovendien kan men zich terecht vragen stellen bij de haalbaarheid van de volledige elektrificatie van het wagenpark op heel korte termijn nu de Vlaamse regering geen stookolie noch gas meer wenst voor de verwarming in nieuwbouw en elektriciteit het enige alternatief wordt.

• De automobilist wil de vrijheid om te kiezen

Een Europese enquête[4] toont duidelijk aan dat de Belg een mix aan groene voertuigtechnologieën vraagt en dus de vrijheid om te kiezen. 70% van de ondervraagden in ons land vindt dat automobilisten steeds de vrijheid moeten blijven hebben om te kiezen welk type auto en aandrijving (benzine, diesel, hybride, elektrisch, etc) ze willen. Hiermee geven ze aan dat het niet aan de overheid is om te bepalen welke technologie moet worden geprivilegieerd of verboden.

Wij pleiten daarom voor een realistische en haalbare aanpak door complementaire duurzame alternatieven (koolstofarme brandstoffen) mee op te nemen in de energiemix voor de mobiliteit in Vlaanderen.  Met Energia tonen we dat we de diverse energie-oplossingen omarmen en concreet willen en kunnen bijdragen aan het realiseren van een duurzame, betrouwbare en zo betaalbaar mogelijke energietransitie. Technologieneutraliteit zou steeds, in een vrije markteconomie, aan de basis moeten liggen van een haalbaar, evenwichtig en vooruitstrevend beleid.

Wim De Wulf
Secretaris generaal Energia
[email protected]

[1] Nieuwe naam van de Belgische petroleum federatie (www.energiafed.be)

[2] Hydrogenated Vegetable Oil

[3] AFID richtlijn: deployment of alternative fuels infrastructure

[4] Europese enquête gerealiseerd door Fuels Europe (www.fuelseurope.eu) bij 10.000 respondenten waarvan 1.005 in België